“CUỘC CHIẾN” CĂNG THẲNG TRÊN “THƯỢNG TẦNG”

Ngay trong thời điểm này, đang có một phiên tòa tại Wroclaw, xét xử một đường dây dàn xếp tỷ số trong làng bóng Ba Lan. Đây chỉ là một phần của hàng loạt scandal bùng nổ cách đây vài năm, liên quan đến khoảng 600 người. Một số đã bị tống giam, một số đã bị truy tố và sẽ bị xét xử dần trong các phiên tòa khác nhau.

Có khá nhiều nhân vật nổi tiếng trong giới bóng đá, chẳng hạn HLV ĐTQG mà người ta chỉ công bố là Janusz W., hoặc tuyển thủ quốc gia Lukasz P. (trong danh sách các HLV trưởng đội tuyển Ba Lan từ xưa đến nay, chỉ có một "Janusz W.", đó là HLV Janusz Wojcik, giữ ghế trong giai đoạn 1997-1999). Lúc Janusz Wojcik giữ ghế HLV trưởng thì chủ tịch LĐBĐ Ba Lan (PZPN) là Marian Dziurowicz. Đấy cũng chính là giai đoạn đen tối nhất trong lịch sử bóng đá Ba Lan. 

Bộ trưởng thể thao Jacek Debski, với sự cố vấn của cựu danh thủ Jan Tomaszewski, liên tục gây áp lực yêu cầu Dziurowicz rời ghế chủ tịch PZPN, không chỉ vì những cáo buộc tham nhũng mà còn vì thực tế là những scandal "bán độ" xuất hiện quá nhiều, vượt khỏi khả năng kiểm soát của các quan chức thể thao. 

FIFA loại Ba Lan ra khỏi hàng ngũ vì chính quyền can thiệp vào chuyện bóng đá. Sau đó, Bộ trưởng Debski chấp nhận lùi bước và  Ba Lan được chấp nhận trở lại hàng ngũ FIFA. Nhưng không ít "chuyện đã rồi" bùng nổ trên mặt báo. Số là trước khi thỏa thuận nhường bước để Ba Lan trở lại hàng ngũ FIFA, bộ trưởng Debski đã cật lực tuy tìm bằng cớ về những gian lận khi bầu cử và chuyện lem nhem tài chính của chủ tịch PZPN Dziurowicz. Kết quả là những đường dây dàn xếp tỷ số bị phơi bày, bên cạnh hàng loạt cáo buộc hối lộ, tham nhũng khác.

Từ đâu ra những bằng cớ thuyết phục để rút cuộc thì "cặp bài trùng" Debski - Tomaszewski cũng hạ bệ được Dziurowski vào năm 1999? Không có bằng chứng rõ ràng, nhưng theo điều tra của báo chí Ba Lan thì hóa ra, chính bộ trưởng Debski cũng có quan hệ với các băng đảng tội phạm tại Áo. Cứ thế, các bên tố cáo lẫn nhau, tuyên bố lôi nhau ra tòa. 

Cũng chẳng có dịp xét xử để biết bộ trưởng Debski bị vu cáo hay ông quả có quan hệ với mafia. Năm 2001, khi Debski đang ngồi trong một nhà hàng sang trọng thì có điện thoại gọi ông ra ngoài. Những người xung quanh kể lại: hình như ai đó nói rằng sẽ đưa cho ông hàng loạt hồ sơ quan trọng. Vừa ra khỏi cửa, Debski lập tức bị hạ bởi một viên đạn bắn thẳng vào đầu, ở cự ly gần.

Sau khi Bộ trưởng thể thao Jacek Debski qua đời, Jan Tomaszewski càng trở nên nổi tiếng, như một nhân vật biết nhiều chuyện "thâm cung bí sử" nhất trong làng bóng Ba Lan. Bản thân Tomaszewski khi còn chơi bóng đã nổi danh không kém gì Grzegorz Lato hoặc Zbigniew Boniek. Trên thực tế, chính Tomaszewski mới là người hùng số 1 giúp Ba Lan loại Anh, giành vé dự VCK World Cup 1974 ngay trên sân Wembley, để rồi sau đó Lato có dịp tỏa sáng với danh hiệu vua phá lưới (Boniek thì xuất hiện sau Tomaszewski và Lato vài năm).

CHIÊU ĐỘC CỦA “GÃ LÙN LẮM MỒM”

Sau khi giải nghệ, Tomaszewski làm HLV trong một thời gian ngắn rồi chuyển sang làm bình luận viên thể thao và leo dần lên ghế cố vấn cho Bộ trưởng thể thao Ba Lan. Thế nên, tiếng nói của Tomaszewski thường có trọng lượng, và không ít lần cựu danh thủ này đã chỉ trích Lato hoặc Boniek. Bây giờ, Boniek đắc thắng khi đoạt được ghế chủ tịch PZPN sau nhiệm kỳ của Lato. Nhưng từng có lúc huyền thoại này đã bị báo chí tấn công tới tấp. Đấy là lúc Boniek giữ ghế HLV trưởng đội tuyển Ba Lan sau World Cup 2002, chỉ trụ được đúng 4 tháng rồi phải nhường chỗ cho đồng đội tại World Cup 1982 là Pawel Janas!

Tomaszewski giỏi đến cỡ nào? Hãy nghe bình luận của Janusz Basalaj - một bình luận viên truyền hình từng là chủ tịch CLB Wisla Krakow. Basalaj nói: "Tomaszewski ngày xưa là một thủ môn xuất sắc. Nhưng khi không còn chơi bóng thì đấy chỉ là một kẻ ngốc. Ông ta không kiếm được tiền. Ông ta không có bạn bè. Đấy chỉ là một kẻ lắm mồm, không hơn không kém. Brian Clough gọi đấy là một gã lùn, cũng đúng". (Ngày xưa, Tomaszewski nổi tiếng ở chỗ đã dạy cho bóng đá Anh một bài học ngay tại Wembley sau khi bị Brian Clough chê là "gã lùn").

Cũng chẳng phải vô cớ mà Basalaj ghét cay ghét đắng Tomaszewski. Hồi năm 2000, kênh truyền hình Pháp Canal muốn mua bản quyền truyền hình bóng đá Ba Lan. Basalaj khi ấy đứng đầu kênh Canal ở Ba Lan. Ông đàm phán một hợp đồng trị giá 100 triệu USD trong vòng 5 năm và mua lại bản quyền từ một công ty gọi là Go&Goal. Đứng đầu công ty Go&Goal lại chính là huyền thoại Zbigniew Boniek. 

Trên nguyên tắc, Boniek đã rút khỏi công ty Go&Goal để bảo đảm tính khách quan khi ông giữ ghế phó chủ tịch PZPN. Nhưng theo các bài viết của Tomaszewski thì Boniek chính là người có ảnh hưởng lớn nhất trong vụ thương thảo này.  100 triệu USD? Công luận căm phẫn: số tiền ấy có thể cứu nhiều CLB thoát cảnh phá sản. Ở Ba Lan thuở ấy, số đông vẫn còn nghĩ rằng đáng lẽ họ phải được xem truyền hình bóng đá miễn phí, thậm chí phải được trả tiền nếu đến tận sân để xem!

Bản chất của mọi chuyện là các huyền thoại bóng đá Ba Lan như Lato, Boniek, Tomaszewski luôn thù ghét nhau ra mặt, thường xuyên "đấu đá" trong mọi lĩnh vực và mỗi người đều quyết bảo vệ bằng được lợi ích riêng của mình. Đấy là câu trả lời vì sao vốn quý từ những tượng đài chưa bao giờ giúp nền bóng đá Ba Lan phát triển rực rỡ như sự chờ đợi.