Ở cuộc đua giành Qủa Bóng Vàng 2019, Virgil van Dijk chỉ kém Lionel Messi 7 phiếu. Hiển nhiên, trong mắt nhiều người, Van Dijk là cầu thủ số 1 năm đó, và đương nhiên, là trung vệ số 1 thế giới. Trong suốt 25 năm qua, danh hiệu QBV mới chỉ 1 lần duy nhất được trao cho trung vệ, là Fabio Cannavaro năm 2006, điều đó nói lên tầm vóc to lớn của Van Dijk.

Van Dijk là một trung vệ toàn năng, tất cả đều phải thừa nhận. Ở thời kỳ đỉnh cao phong độ, cầu thủ người Hà Lan gần như không có điểm yếu và là nỗi khiếp sợ với mọi tiền đạo. Tuy nhiên, chỉ 1 năm sau, Van Dijk dính chấn thương dây chằng đầu gối nghiêm trọng và kể từ đó, chưa bao giờ lấy lại được hình ảnh bá đạo trước đây.

Nhưng kể từ sau Van Dijk, có cái tên nào đặc biệt xuất chúng ở vị trí này không? Saliba chắc chắn là một nhân vật không thể bỏ qua. Sẽ có người phản bác, cho rằng một cầu thủ không lọt nổi danh sách rút gọn Top 30 QBV 2023, kém Ruben Dias (thứ 30), Josko Gvardiol (25) và Kim Min-jae (22) thì sao có thể? Nhưng hãy nhớ là Saliba đã phải nghỉ thi đấu vì chấn thương vào cuối mùa trước, ảnh hưởng nghiêm trọng tới thành tích cá nhân và Arsenal.

Còn nếu xét về đà thăng tiến thì không ai hơn được cầu thủ 22 tuổi. Saliba ra mắt đấu trường Ligue 1 trong màu áo Saint-Étienne vào năm 2018, tấm vé giúp anh gia nhập Arsenal với giá 25 triệu bảng chỉ một năm sau. Tính đến thời điểm hiện tại, Saliba đã thi đấu 168 trận cấp độ VĐQG với 118 trận đá trọn 90 phút, chưa kể 10 trận cho ĐT Pháp tính từ lúc ra mắt vào tháng 3/2022. Đây là điều thực sự bất thường bởi những trung vệ trẻ thường phải thi đấu ở những cấp độ thấp hơn, nhưng Saliba thì đã chơi ở Ligue 1 từ khi 17 tuổi.

Với kinh nghiệm như thế, không bất ngờ khi Saliba chơi ổn định vượt lứa tuổi, tỏa sáng rực rỡ trong mùa ra mắt chính thức Arsenal (2022/23). Ngay trong trận đầu tiên của mùa trước, Saliba đã có pha cản phá xuất thần ngay trước mũi giày của Wilfried Zaha để góp công lớn vào chiến thắng của Pháo thủ trước Crystal Palace.

Cho đến Giáng sinh, Arsenal đã đừng đầu BXH, vượt trên Man City. Nhiều người nói về đóng góp của 2 tân binh Oleksandr Zinchenko và Gabriel Jesus. Nhưng thực chất, vai trò của cầu thủ "cũ mà mới" Saliba là tối quan trọng. Đã quá lâu rồi, Arsenal mới tìm được một cặp trung vệ thực sự chắc chắn và ở đẳng cấp cao như Saliba và Gabriel.

Kỹ năng tranh chấp 1 đấu 1 cùng khả năng đánh chặn từ xa của Saliba giúp Mikel Arteta thi triển nhuần nhuyễn lối chơi hàng thủ dâng cao để dồn ép đối thủ. Phong thái thi đấu điềm tĩnh và quyết đoán trong tranh chấp khiến nhiều người không tin ngôi sao người Pháp mới 22 tuổi. Bất kể người trước mặt là ai, to cao hay nhỏ bé, nhanh như điện hay khỏe như siêu nhân, Saliba đều đối diện tự tin và giành chiến thắng.

Các chuyên gia đánh giá Saliba có một cách rất riêng để đọc vị đối thủ, giúp anh luôn chủ động. Trong 27 trận xuất phát tại Premier League mùa trước, Saliba chỉ nhận 4 thẻ vàng - một con số biết nói, đặc biệt với cầu thủ chơi ở vị trí chốt chặn trước khung thành.

Sự quan trọng của Saliba với Arsenal thể hiện rõ khi anh dính chấn thương lưng vào tháng 3 trong trận đấu với Sporting Lisbon tại vòng knock-out Europa League, khiến cầu thủ mang áo số 2 nghỉ toàn bộ 11 trận đấu còn lại tại Premier League. Vắng Saliba, đoàn quân Arteta gặp khó khi phát triển bóng từ phần sân nhà. Rob Holding, người thay thế Saliba trong giai đoạn này thi đấu thất vọng góp phần khiến Arsenal hụt hơi so với Man City trong giai đoạn nước rút để rồi nhìn đối thủ lên ngôi vô địch trong ngày hạ màn. Trở lại trong mùa này, Saliba ra sân cả 10 trận đầu cho Arsenal tại Premier League nhưng chưa để bất kỳ ai rê bóng qua người, điều chỉ có Van Dijk làm được mùa 2018/19. Ở đại chiến với Man City mới đây, Saliba đã không cho Erling Haaland chơi bóng theo đúng nghĩa đen.

Đương nhiên, để mổ xẻ Saliba và tìm ra điểm chưa hoàn hảo thì không khó. Ngôi sao người Pháp chưa có khả năng chuyền dài xuyên tuyến chuẩn xác như những người đàn anh cùng vị trí như: Virgil van Dijk, Leonardo Bonucci, Jerome Boateng hay Aymeric Laporte,...Trong màn chạm trán với Sevilla tại Champions League, trung vệ kỳ cựu Sergio Ramos của đội chủ nhà đã cho thấy sự khác biệt trong những cú phất dài chuyển đổi trạng thái so với người đàn em bên kia chiến tuyến. Saliba cũng chỉ xếp thứ 68 tại châu Âu về tỉ lệ chuyền bóng ngắn chính xác. Về tranh chấp trên không, Saliba cũng chỉ chiến thắng 58,4% mùa này. Nếu so với thời kỳ hoàng kim của Van Dijk (thắng 73,9%), rõ ràng Saliba kém xa. 

Nhưng tất cả điều này đến phần nhiều tự hệ thống của Arsenal. Saliba thực tế không phải đối mặt với quá nhiều quả tạt để thi triển kỹ năng đánh đầu, với 24 lần trong 10 trận mùa này. Thêm nữa, Saliba thuộc tuýp trung vệ thòng (thiên về bọc lót cho đồng đội) và việc trực tiếp tranh chấp với tiền đạo đối phương thuộc về Gabriel. Ngoài ra, lối chơi mà Arteta đang xây dựng tại Emirates với việc đề cao chú trọng khả năng kiểm soát cũng giúp Saliba "vừa khít" trong hệ thống, chứ không hề "yếu đuối" như các thống kê chỉ ra.

Đương nhiên, Saliba vẫn chưa, chứ không phải không, toát ra được vẻ toàn năng như Van Dijk - trung vệ có thể chơi tốt trong mọi hàng thủ ở thời đỉnh cao của mình. Nhưng mọi cầu thủ giỏi đều cần một hệ thống phù hợp để phát huy tối đa nội lực của mình. Saliba đang là "cá gặp nước" trong tay Arteta, và cần thể hiện nhiều hơn nữa ở những trận đại chiến, đơn cử như gặp Newcastle vào cuối tuần này. Nếu có thể giữ vững được đà phát triển hiện tại trong 2-3 mùa tới, chuyện Saliba được cả thế giới công nhận như Van Dijk sẽ không phải viễn cảnh xa vời.