Sau khi HLV Roberto Mancini quyết định rút lui để sang Saudi Arabia, chiếc ghế HLV trưởng ĐT Italia đã được trao cho Luciano Spalletti. Xét trên nhiều khía cạnh, đó là một cuộc chuyển giao rất “mượt”. Spalletti được giới chuyên môn nhìn nhận là nhà cầm quân giỏi nhất của xứ sở mỳ ống ở thời điểm này.
Azzurri có thầy giỏi, nhưng họ lại đang thiếu trò hay. Những năm gần đây, bóng đá Italia thiếu hụt cầu thủ giỏi một cách nghiêm trọng. Điều này thể hiện rõ nhất qua việc trong danh sách rút gọn 30 ứng cử viên cho danh hiệu Quả Bóng Vàng 2023 mà tạp chí France Football vừa công bố, xứ sở mỳ ống chỉ có 1 đại diện góp mặt. Đó là tiền vệ Nicolo Barella của Inter Milan.
Nhìn vào danh sách triệu tập của HLV Spalletti cho các trận đấu với Bắc Macedonia và Ukraine sắp tới tại khuôn khổ vòng loại EURO 2024, người ta sẽ thấy được vấn đề. ĐT Italia không có tên tuổi nào quá nổi bật, kiểu như ĐT Pháp với Kylian Mbappe, Antoine Griezmann hay ĐT Tây Ban Nha với Rodri… Trong bối cảnh khó khăn hiện tại, nhiệm vụ vực dậy Azzurri là thách thức vô cùng lớn đối với HLV Spalletti.
Không phải vô cớ mà bóng đá Pháp, Tây Ban Nha hay Argentina lại thành công trong thời gian gần đây. Đó là bởi họ có quá nhiều cầu thủ giỏi và liên tục “xuất xưởng” những lớp kế cận xuất sắc. Đơn cử như bóng đá Tây Ban Nha. Sau “Thế hệ vàng” của những Xavi, Andres Iniesta, Sergio Busquets…, họ đã có sẵn lớp kế cận cũng rất tài năng với những Pedri, Gavi, Rodri…
HLV Spalletti không có được sự ưu ái như vậy. Thế hệ của những Leonardo Bonucci, Giorgio Chiellini… đã trở thành quá khứ. Nhưng Azzurri vẫn chưa tìm được những truyền nhân xứng đáng. Một trong những nguyên nhân là vì Serie A những năm gần đây không phải là nơi ươm mầm tốt cho lớp cầu thủ kế cận của bóng đá Italia.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hồi cuối năm ngoái, chủ tịch LĐBĐ Italia (FIGC), Gabriele Gravina đã phải cay đắng thốt lên rằng: “Có tới 67% số cầu thủ đang chơi bóng ở Serie A là các ngoại binh. Đó không phải là dấu hiệu tốt cho bóng đá Italia”. Nói cách khác, các cầu thủ bản địa, đặc biệt là các cầu thủ trẻ của Italia đang bị đánh bật bởi những lính đánh thuê.
Nhắc đến Serie A mùa giải trước, người ta sẽ nói nhiều đến những ngôi sao người nước ngoài như Victor Osimhen (Napoli), Lautaro Martinez (Inter Milan), Khvicha Kvaratskhelia (Napoli), Kim Min-jae (Napoli)... Sẽ chẳng mấy người nhớ đến những ngôi sao bản địa thất thế như Ciro Immobile (Lazio), Matteo Politano (Napoli) hay Manuel Locatelli (Juventus)...
Điều này cũng giải thích tại sao trong danh sách triệu tập của HLV Spalletti đợt này không có ngôi sao nào của đội bóng giàu truyền thống AC Milan. Cả Juventus cũng chỉ có duy nhất 1 trường hợp được góp mặt là tiền vệ Locatelli. Rõ ràng, tình trạng thiếu hụt nhân tài của bóng đá Italia đang ở mức báo động, mà nguyên nhân xuất phát từ sự xuống cấp của nhiều đội bóng lớn cũng như trào lưu sử dụng cầu thủ ngoại.
Cách đây không lâu, HLV Max Allegri của Juventus đã có cái nhìn trực diện vào tình hình thiếu hụt tài năng của bóng đá Italia. Ông khẳng định: “Tôi nhận thấy ở Italia, người ta đang có xu hướng coi những cậu nhóc như những nhà vô địch. Họ yêu cầu các tài năng trẻ phải thi đấu chững chạc như những cầu thủ 28 tuổi chỉ sau 2 hoặc 3 trận được ra sân. Nếu ai không thể bắt nhịp, cơ hội sẽ được nhường lại cho những cầu thủ khác, chủ yếu là các ngoại binh”.
Theo HLV Allegri, đó là cách làm bóng đá theo kiểu bắt cầu thủ “chín ép”. Điều đó đã phản tác dụng. Dưới sức ép và sự kỳ vọng quá lớn, các tài năng trẻ của bóng đá Italia hầu hết đều bị thui chột, hoặc giậm chân tại chỗ. Điều đó lý giải tại sao ĐT Italia không có nhiều cầu thủ chất lượng và liên tiếp vắng mặt ở 2 VCK World Cup gần đây.
