Thành công bước đầu của Martinez

Sau kỳ World Cup 2022 không được như kỳ vọng, Bồ Đào Nha đã nói lời chia tay với HLV Santos sau 8 năm gắn bó. Đây là một quyết định không hề dễ dàng khi ông Santos là người đã mang về những vinh quang chói lọi cho bóng đá Bồ Đào Nha. 

Đó là chức vô địch EURO 2016 và Nations League 2019. Trước Santos, Bồ Đào Nha chưa từng có được một danh hiệu lớn nào. Nhưng với ông, họ đã có quyền tự hào sánh vai cùng các nền bóng đá lớn khác trên thế giới.

Dẫu vậy, chẳng có bữa tiệc nào mà không tàn và cuối cùng thì Bồ Đào Nha cũng phải nói lời chia tay với HLV Santos. Ông đã quá già (gần 70 tuổi) và cũng quá lỗi thời so với nhịp sống bóng đá hiện đại. Bồ Đào Nha cần phải có một gương mặt mới trên băng ghế huấn luyện để mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử.

Và người được chọn là Martinez. Vị chiến lược gia người Tây Ban Nha chính thức ngồi vào ghế nóng vào ngày 9/1/2023. Hợp đồng của ông với "Selecao châu Âu" có thời hạn đến năm 2026.

Martinez được biết đến là một nhà cầm quân giàu kinh nghiệm khi từng dẫn dắt nhiều CLB tại Anh từ năm 2007 đến 2016. Ông cũng có hơn 6 năm cầm quân tại ĐT Bỉ (từ 2016 đến 2022). 

Theo nhận định của giới chuyên môn, kinh nghiệm và tham vọng của HLV Martinez sẽ là "liều thuốc" cần thiết để vực dậy một tập thể Bồ Đào Nha rệu rã và bị tổn thương sau thất bại trước Morocco tại Tứ kết World Cup 2022. 

Tiếp nhận một đội bóng đang mất định hướng, Martinez đã nhanh chóng có những thành công bước đầu khi giúp Bồ Đào Nha trở thành đội quân bách chiến bách thắng ở vòng loại EURO 2024. 

Liệu có xóa được “dớp”?

Tuy nhiên, các trận đấu ở vòng loại chưa nói lên được nhiều điều. Bởi chính Martinez trước đây từng cùng ĐT Bỉ thi đấu rất hay ở các vòng loại như EURO hay World Cup nhưng khi tiến vào các giải chính thức họ lại gây thất vọng nặng nề. 

ĐT Bỉ dưới thời Martinez sở hữu Thế hệ vàng trăm năm có một với những ngôi sao hàng đầu như Courtois, De Bruyne, Hazard hay Lukaku. Thế nhưng, thành tích tốt nhất của họ chỉ là hạng Ba tại World Cup 2018.

HLV Martinez đã từng phải chịu rất nhiều chỉ trích khi không thể mang về cho Bỉ một danh hiệu nào. Và ông đã phải ra đi trong sự thất vọng với những bất đồng âm ỉ trong nội bộ đội bóng mà vị chiến lược gia này không thể hóa giải nổi.

Bồ Đào Nha hiện tại cũng sở hữu môt lứa Thế hệ vàng xuất sắc với nhiều ngôi sao có cái Tôi lớn như Cristiano Ronaldo hay Bruno Fernandes. Chính vì thế, việc đoàn kết những người này lại để bước lên bục cao nhất tại EURO 2024 là nhiệm vụ không hề dễ dàng của HLV Martinez.

Tất nhiên, sau khi không thành công cùng Bỉ, HLV Martinez có lẽ sẽ rút ra cho mình những bài học kinh nghiệm quý giá để có những toan tính hợp lý và chính xác hơn với Bồ Đào Nha. Dù sao thì đây cũng là một nền bóng đá lớn hơn so với Bỉ và đã từng bước lên đỉnh cao chứ không phải chưa bao giờ được nếm trải cảm giác vinh quang.

Những thuận lợi dành cho HLV Martinez tại Bồ Đào Nha là không nhỏ và ông có lẽ sẽ không phải chịu áp lực quá lớn. Bởi kế hoạch của LĐBĐ nước này là để ông dẫn dắt ĐTQG tới hết World Cup 2026. Tuy nhiên, ít nhất thì Selecao châu Âu cũng phải tiến sâu tại EURO 2024 và thể hiện được những mặt tích cực để có thể có những kỳ vọng trong tương lai.

Với đội hình gồm nhiều ngôi sao chất lượng cùng phong độ thuyết phục trong hơn 1 năm qua, HLV Martinez hoàn toàn có thể hy vọng có được thành công nhất định EURO 2024. Còn việc có thể bước lên ngôi vô địch thì phải tùy xem ông có phá được “cái dớp” của mình hay không.

Còn với LĐBĐ Bồ Đào Nha, họ đã quyết định đặt cược vào Martinez nên sẽ phải hy vọng HLV này có thể mang lại một diện mạo mới cho ĐTQG. Và tất nhiên, canh bạc nào cũng sẽ có những rủi ro chẳng thể nào tránh khỏi. Chẳng phải họ từng đặt cược vào Fernando Santos và đã thu về thành quả ngoài dự kiến đó sao?

Góc chiến thuật

ĐT Bồ Đào Nha dưới thời HLV Roberto Martinez có nhiều điểm khác biệt so với thời Fernando Santos. Trước đây, HLV Santos thường ưu tiến một lối chơi chặt chẽ, dựa trên việc phòng thủ chặt và chờ cơ hội phản công. Họ sẽ hướng bóng nhanh nhất có thể đến chân Cristiano Ronaldo để ngôi sao này ghi bàn. Chiến thuật này đã giúp Bồ Đào Nha lên ngôi tại VCK EURO 2016.

Tuy nhiên theo thời gian, Bồ Đào Nha đã không còn thành công với chiến thuật của Santos. Cách chơi thực dụng và nghèo nàn về ý tưởng này khiến Bồ Đào Nha gây thất vọng ở các giải đấu lớn liên tiếp và kết quả là HLV Santos phải ra đi.

Sau khi Martinez lên nắm quyền, ông đã có những thay đổi mạnh mẽ và có vẻ là phù hợp với chất lượng nhân sự hiện có của ĐT Bồ Đào Nha. Đội bóng này hiện đang có rất nhiều cầu thủ kỹ thuật, trẻ trung và giàu sức tấn công. Chính vì thế, việc hướng tới lối chơi kiểm soát bóng và tấn công đẹp mắt đã phát huy được hết sức mạnh của Selecao châu Âu.

Tiền đạo Joao Felix từng chia sẻ trên Record sau thắng lợi 6-0 trước Luxembourg: "Những tiền đạo như tôi nhận được sự hỗ trợ tốt từ tuyến dưới. Chiến thuật mới của HLV cho phép 4-5 cầu thủ tấn công của Bồ Đào Nha có mặt trong vòng cấm đối thủ. Đây là cơ sở để chúng tôi ghi nhiều bàn thắng".

HLV Martinez đã yêu cầu các cầu thủ Bồ Đào Nha xây dựng lối chơi từ tuyến dưới đồng thời sẵn sàng pressing mạnh mẽ ngay bên phần sân đối phương. Khi tấn công, bóng sẽ được triển khai đa sạng ở cả trung lộ lẫn 2 bên cánh với tốc độ cao, khiến đối thủ vào thế chống đỡ vất vả. Thành quả của lối chơi này là việc Bồ Đào Nha là đội ghi bàn nhiều nhất tại vòng loại EURO 2024 (36 bàn sau 10 trận).

Tiền vệ Bruno Fernandes cũng cho biết: "Chúng tôi chơi với hệ thống linh hoạt hơn. Bất kỳ cầu thủ nào trên sân cũng có thể tạo đột biến. Cả đội đọc trận đấu và chuyển trạng thái tốt hơn. HLV trưởng cũng biết cách thay nhiều cầu thủ vào sân nhưng vẫn giữ được chất lượng trong lối chơi".
Có thể nói, HLV Martinez đã thay đổi gần như hoàn toàn cách chơi của Bồ Đào Nha và điều này đang khiến NHM nước này đặc biệt thích thú.

Tại vòng loại EURO 2024, ĐT Bồ Đào Nha nằm ở bảng J cùng với các đội Slovakia, Luxembourg, Iceland, Bosnia & Herzegovina và Liechtenstein. Với những đối thủ kém hơn về mọi mặt, Bồ Đào Nha dễ dàng giành ngôi đầu. Đáng chú ý, họ là đội duy nhất toàn thắng tại vòng loại, ghi được nhiều bàn thắng nhất (36 bàn) và cũng là đội để thủng lưới ít nhất (đúng 2 bàn). Trận thắng đậm nhất của Bồ Đào Nha tại vòng loại là chiến thắng 9-0 trước Luxembourg.

ĐT Bồ Đào Nha đã có 8 lần tham dự VCK EURO trong lịch sử (chưa tính EURO 2024). Thành tích của họ khá ấn tượng khi có 1 lần vô địch (năm 2016), 1 lần Á quân (năm 2004), 3 lần vào đến Bán kết (1984, 2000 và 2012), 2 lần vào tứ kết (1996 và 2008) cùng với 1 lần vào vòng 1/8 (năm 2021). Selecao châu Âu có 8 lần không vượt qua được vòng loại nhưng mỗi khi có vé dự VCK thì họ đều tiến xa, ít nhất là qua vòng bảng.

vs. Thổ Nhĩ Kỳ: Thắng 7, hòa 0, thua 2
vs. Georgia: Thắng 1, hòa 0, thua 0
vs. CH Czech: Thắng 4, hòa 0, thua 1 

Thuyền trưởng hiện tại của ĐT Bồ Đào Nha là Roberto Martinez. Ông được bổ nhiệm thay Fernando Santos vào tháng 1/2023 sau khi đội bóng thi đấu thất vọng tại World Cup 2022. Trước đó, Martinez từng dẫn dắt ĐT Bỉ trong 6 năm rưỡi với thành tích cao nhất là giành hạng Ba tại World Cup 2018. Kể từ khi nắm quyền tại ĐT Bồ Đào Nha, ông đã tạo nên thành tích ấn tượng và được kỳ vọng sẽ giúp đội bóng này có lần thứ 2 vô địch EURO.

Ở tuổi 39, Ronaldo vẫn đang duy trì phong độ ghi cực kỳ khủng khiếp. Anh đã giành Vua phá lưới của Saudi Pro League 2023/24 với thành tích kỷ lục (35 bàn). Đây có thể là giải đấu lớn cuối cùng của CR7 với ĐT Bồ Đào Nha nên anh chắc chắn sẽ nỗ lực hơn 100% để giành được chiến thắng cuối cùn.

02h00 ngày 19/6, Bồ Đào Nha vs CH Czech
23h00 ngày 22/6, Thổ Nhĩ Kỳ vs Bồ Đào Nha
02h00 ngày 27/6, Georgia vs Bồ Đào Nha